Допоможіть Україні Kontrast
A A A
Polski Wielka Wieś na Facebooku

Historia gminy Wielka Wieś

/ /
zaryshistorycznychatka.jpgStanowiska archeologiczne znajdujące się w Bęble (znaleziska w schronisku skalnym w Żytniej Skale i na stanowisku otwartym), w Będkowicach (wczesnośredniowieczne grodzisko na skałce Sokolica nad Doliną Będkowską; kopiec prehistoryczny), w Wierzchowiu (znaleziska w Jaskini Wierzchowskiej Górnej) świadczą o tym, że teren dzisiejszej gminy Wielka Wieś to obszar zasiedlany już od najdawniejszych czasów. Odnotowano tu bowiem liczne ślady osadnictwa wielokulturowego zaczynające się od epoki paleolitu.
W Giebułtowie  archeolodzy odkryli trzy stanowiska badawcze:
- osadę neolityczną datowaną na piąte tysiące p. n. e. (1)
- tak zwany „grób książęcy” którego pochodzenie określono na II wiek n. e.  (2)
- cmentarzysko szkieletowe datowane na przełom wieku XI/XII  (3)
- znaleziska przedmiotów brązowych  dokonane przez mieszkańców
   Giebułtowa w latach 30 XX wieku. (4)
Te znaleziska i chrześcijański charakter pochówków    na cmentarzysku szkieletowym (patrz przypis 3) pozwoliły określić lokalizację    kościoła ufundowanego przez księcia Władysława Hermana w roku 1086. (5)
  Kościół ten spłonął podczas walk jakie w naszych stronach prowadził król czeski Wacław II z Władysławem Łokietkiem.  (6)
Ze zbudowanego w latach 1326–1328 (7) drugiego kościoła drewnianego pozostała do dziś krypta z grobami Giebułtowskich i Oraczowskich  znajdująca się w podziemiach obecnego kościoła.

Także w Modlnicy, przy okazji budowy węzła drogowego, dokonano odkrycia śladów osady i  przedmiotów pochodzących z neolitu. (8)

Najstarsze wzmianki pisane o terenach gminy pochodzą z XIII w. Wsiami wymienianymi w materiałach z tamtego okresu były: Będkowice-wieś wzmiankowana w 1329 r, Biały Kościół-wieś wzmiankowana w 1325 r, Modlniczka-wieś wzmiankowana w 1388, Modlnica-wieś wzmiankowana w 1254, a także Wierzchowie-wieś wzmiankowana w 1470.
zaryshistorycznyslupygranic.jpg
W okresie rozbiorów teren obecnej gminy był podzielony pomiędzy dwa zabory-austriacki i rosyjski, a linia graniczna przebiegała częściowo z biegiem potoku Kluczwoda.
Odtworzone słupy graniczne z herbami i drzewami genealogicznymi domów panujących (Habsburgów i Romanowów) obejrzeć można na prywatnej posiadłości w Dolinie Kluczwoda. Z okresu rozbiorów w Szycach pozostały dwie  komory celne: rosyjska i austriacka.
Pamiątkami po tym okresie m.in. z czasów Powstania Styczniowego 1863 są: pomnik-mogiła powstańców w Szycach i grób ich dowódcy na cmentarzu w Modlnicy.
W przysiółku Hamernia pozostały jeszcze zniszczone resztki kuźni, w której produkowano broń dla Powstańców  Styczniowych. (9)
W czasie II Wojny Światowej na terenie dzisiejszej gminy toczyły się działania partyzanckie, w których brał udział oddział AK Skała. Przypomina o tych dniach tablica pamiątkowa umieszczona na skale we wsi Prądnik Korzkiewski.
Bogate znaleziska archeologiczne dokumentujące  kilka tysiącleci osadnictwa  świadczą o wyjątkowości terenów, na których my teraz mieszkamy. Zebrane materiały historyczne z okresów znacznie młodszych potwierdzają słuszność tego wniosku.
Zachęcamy Państwa Czytelników, by włączyli się w akcję uzupełniania informacji historycznych dotyczących naszych miejscowości.
Uzupełnienia, uwagi, artykuły prosimy przesyłać na adres promocja(at)wielka-wies.pl

Docelowo chcielibyśmy, by powstała tutaj szeroka baza wiedzy historycznej o naszej gminie, w podziale na poszczególne miejscowości, tworzona z udziałem internautów -pasjonatów historii.
Zachęcamy także do nadsyłania uwag do zamieszczonych tekstów. Ważne, by były podparte odnośnikami do dokumentów źródłowych i opracowań naukowych.

__________________________________________
Przypisy:
1) Ana Dzieduszycka: Cmentarzysko i osada kultury starszej ceramiki wstęgowej w Giebułtowie.   Materiały Archeologiczne. Wyd. Muzeum Archeologiczne w Krakowie 1959
2) Tadeusz Reyman: Zespół importów rzymskich z grobu ciałopalnego w Giebułtowie ... Materiały Archeologiczne tom 16. Wyd: Państwowe Muzeum Archeologiczne.  Warszawa 1939
3) Helena Zoll Adamikowa: Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski. Polska Akademia Nauk – oddział w Krakowie. Ossolineum 1966
4) Patrz przypis  2.
5) Jan Długosz. Kroniki sławnego Królestwa Polskiego . Księga 4  A. D. 1086
6) Paweł Pencakowski: Święty Idzi w Giebułtowie. Tygodnik Powszechny 52/1982
7) Ks. Stanislaw Bober: Kult świętego Idziego w Polsce .... Wyd.: Wydział  Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego. Opole 2004
8) http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,35798,5551003.html
9) http://zabytkowo.blox.pl/2009/05/Sw-Florian-z-Hamerni.html

 kursanci przed zabudowaniami szkolnymi z archiwum p. Rusinek.jpg 

Zapisz

2014-04-11